pierresemudenge 03

De bijzondere reis van voetballer en dream coach Pierre Semudenge

Hij moest het door oorlog verscheurde Rwanda al voor zijn eerste verjaardag ontvluchten. Pierre Semudenge-Mujene (26) draagt een flink verhaal met zich mee. In Nederland aangekomen bracht de bal hem de therapie die hij nodig had. Via de jeugdopleiding van FC Groningen belandde hij in een voetbalavontuur, dat voor hem nog lang niet is afgelopen. Ondertussen probeert hij zijn levens- en voetbalervaringen als dream coach over te brengen op jeugdspelers.

Een half jaar nadat Semudenge in 1993 geboren werd, brak in zijn geboorteland Rwanda de burgeroorlog uit. Zijn ouders vluchtten met hun kinderen het land uit en kwamen terecht in een vluchtelingenkamp in het huidige Congo-Kinshasa. ‘Toen de hel losbrak in Rwanda, betekende dat het begin van een “journey”, een reis waarvan je geen idee hebt waar je naartoe gaat en wat je gaat meemaken’, begint Semudenge. ‘Vlak voor ik acht jaar oud werd, kwam ik in Nederland.’ Hij stopt even met praten en steekt zeven vingers op. ‘Zeven jaar rondzwerven en overleven in politiek instabiele landen rondom Rwanda.’

Mijn vader en moeder heb ik nooit meer gezien, ik ben mijn zus als moeder gaan beschouwen

Semudenge doet zijn verhaal in zijn appartement in de binnenstad van Groningen, vlakbij de Oosterpoort. ‘In 1996 zaten we in een best een groot vluchtelingenkamp.’ Hij kijkt naar buiten en wijst naar de Martinitoren, die zichtbaar is vanuit zijn woonkamer. ‘Ongeveer vanaf hier tot de Grote Markt, zo groot was het. Overdag was ik altijd bij mijn oudste zus, die dat jaar een zoontje had gekregen. Plots werd het kamp aangevallen door rebellen. We moesten vluchten, go!’ Hij beweegt zijn armen alsof hij aan het rennen is. ‘Je kan op zo’n moment niet even vanaf hier naar de Grote Markt rennen om naar je ouders te gaan. Vanaf dat moment ben ik altijd bij mijn zus, haar man en hun zoontje gebleven. Mijn vader en moeder heb ik nooit meer gezien, ik ben mijn zus als moeder gaan beschouwen. Zo’n twee jaar geleden kwam ik erachter dat een broer en twee zussen nog in leven zijn. Via videogesprekken heb ik contact gehad, dat was een erg emotioneel moment. Ik ben vastberaden ze snel te bezoeken in Rwanda.’

Nederland als rare gewaarwording

Met z’n vieren vluchtten ze van kamp naar kamp. De jonge Semudenge ziet van alles om zich heen gebeuren, maar is zich niet volledig bewust van wat er allemaal speelt. ‘Je wordt meegenomen door de mensen die zich over jou ontfermen. Je komt in bossen, oerwouden, allerlei omgevingen. Overal zie je mannen met geweren. Kijk: het zijn bevolkingsgroepen die met elkaar in gevecht zijn. In elke groep heb je mensen die de rol op zich nemen om de rest te beschermen. Slapen deden we waar plek was.’ Na een korte stilte: ‘In een tent lag een meneer naast mij, en ik zag continu een lampje knipperen. Ik vroeg hem wat dat was. “Mijn vrouw”, zei hij. Dat was dus een geweer, het stond altijd op alert. Om maar aan te geven in wat voor omgeving we daar leefden.’

Na zeven onzekere en onveilige jaren, kwam Semudenge aan in Nederland. Via een opvangcentrum in Ter Apel belandde hij in een centrum in Luttelgeest, waar de procedure startte om asiel aan te vragen. ‘Nederland was voor mij een rare gewaarwording. Geen mensen die op je schieten, die je willen begraven, geen oorlog. En: het regende, maar ik werd niet nat. Mijn eerste ervaring met sneeuw, dat was gek. Ik snapte er niets van. In de opvangcentra voelde ik mij nog steeds niet vrij. Mijn verhaal werd door sommigen in twijfel getrokken, waardoor ik bewust werd dat ik misschien terug moest. Het gaf een mix van emoties.’

Voetbal als therapie

Samen met zijn zus, haar man en hun zoontje, die hij als zijn eigen broertje ziet, werd hij overgeplaatst naar een asielzoekerscentrum in Winsum. Daar ging hij naar school en leerde de taal. ‘We leefden daar met mensen uit alle hoeken van de wereld, die uit een soortgelijke situatie kwamen’, vertelt Semudenge. ‘Daar ging ik wat voetballen, zoals ik eerder ook in Luttelgeest deed. Nooit georganiseerd, maar met andere jongens daar.’ De familie kreeg een tijdelijke verblijfsvergunning en een huis toegewezen in Ezinge. ‘Echt een uithoek en ik was de enige “vreemde” daar. Dus wat doe je dan om te verbinden met mensen? Voetballen! Vlakbij ons huis was een veldje met doelpalen. Daar bracht ik uren door met jongens uit het dorp. Het veld was de enige plek waar ik echt binding kon vinden met de mensen daar.’

Om te kunnen verwerken wat hij had meegemaakt, kreeg hij hulp van een therapeut. Maar een connectie ontstond nooit. ‘Hoe kon iemand die niet gezien heeft wat ik heb meegemaakt, mij nou helpen? Dat dacht ik toen. Voetbal werd mijn therapie. Eerst op het veldje, later bij v.v. Ezinge. Als ik op het veld stond, dacht ik niet aan al die moeilijke dingen.’ De therapie werd uitgebreid toen Semudenge op zijn tiende werd gescout door FC Groningen. ‘Ineens elke dag trainen, heerlijk! Voor FC Groningen was het een uitdaging om mij daar te krijgen. We hadden geen eigen vervoer, dus moest de club dat regelen. En mijn zus zei altijd: “Waar wij wegkomen, daar is educatie de enige uitweg naar een goede toekomst.” Dus zij had zoiets van: deze jongen gaat alleen spelen na schooltijd. Ze was bang dat het spelen bij FC Groningen ten koste ging van mijn school. De club beloofde goed op mij te letten, en toen gaf ze groen licht.’

v.v. Ezinge

Besef van een race

Zo leefde Semudenge uit Rwanda de droom van veel leeftijdsgenoten. Spelen in de jeugd van een profclub. Echter had hij zelf geen idee. ‘Profvoetballer worden bestond nog niet in mijn belevingswereld’, erkent hij. ‘We speelden op toernooien tegen Feyenoord. Ik had geen idee wat Feyenoord was, ik had ook geen idee wat FC Groningen precies was. In mijn beleving was het: meer voetbal, meer therapie, meer plezier. Pas drie jaar later kreeg ik door hoe het ongeveer werkte. Ik merkte dat ik goed was in voetbal, want ik werd als tweedejaars D-er doorgeschoven naar de C-tjes. Later zag ik steeds meer jongens afvallen en begreep ik dat we in een soort race zaten. Ik had altijd de droom om piloot of advocaat te worden, gedreven door wat ik vanuit huis had meegekregen: school is belangrijk en geeft je kansen.’

Ik had geen idee wat Feyenoord was, ik had ook geen idee wat FC Groningen precies was

Een blessure in zijn tweede jaar als B-junior bracht zijn ontwikkeling tot stilstand. Het herstel verliep moeizaam, mede door een oplosbare schroef in zijn kruisband die niet oploste. De revalidatie van negen maanden werd ruim anderhalf jaar. Zijn therapie werd hem ontnomen. FC Groningen gaf aan dat leeftijdsgenoten zich hadden doorontwikkeld en dat de kans klein was dat hij de stap naar de beloften en later het eerste elftal zou maken. De middenvelder trok naar Be Quick 1887, om op hoog niveau te blijven spelen, en combineerde dat met zijn studie Rechten.

FC Groningen © Actafotografie

Weg van het stempel

Vanwege de fysieke en mentale naweeën van de jaren ervoor, wilde Be Quick hem minder belasten en twee keer laten trainen. Het viel Semudenge zwaar. Hij wilde zoveel mogelijk en op zo hoog mogelijk niveau spelen. ‘Ik ben een trainingsbeest, toen ook al.’ Marcel Groninger, destijds trainer van Be Quick, raakte Semudenge. ‘In een gesprek zei hij tegen me: “Je kan zo goed voetballen, wanneer ga je dat eens laten zien?” Dat deed wat met mij als gedreven persoon. Later liet hij een inspiratiefilmpje zien. Een quote daarin herinner ik me nog altijd: “If you want to succeed as bad as you want to breathe, then you will be successful”. De klik met Groninger was er, zijn manier van spelers benaderen, stimuleren, dat werkte voor mij.’ Semudenge ontwikkelde zich en haalde het eerste elftal, maar voelde zich nog niet op zijn plaats.

‘Ik voelde dat er een stempel op mij gedrukt was. Van vluchteling, iemand die zonder ouders door zijn zus was opgevoed, de jongen die het niet gered had bij FC Groningen en zwaar geblesseerd was geweest. Onbewust maakte ik mij dat eigen en ging ik van daaruit handelen en leven.’ Een teamgenoot bij Be Quick vertrok naar de Verenigde Staten. Semudenge hoorde de verhalen en was verkocht. ‘Ik wilde ook weg. Weg uit de situatie en weg van dat stempel.’ Het netwerk van zijn teamgenoot bracht hem bij de studie Politicologie en het collegeteam van Georgia Gwinnett in Atlanta. Hij trainde dag in, dag uit, met het team en individueel en groeide over zijn fysieke klachten heen. ‘Sportief was het fantastisch, maar persoonlijk ook zwaar. Ver weg van mijn zus.’

Be Quick 1887

Gedachten en gedrag beïnvloeden

Terwijl het team in Semudenges tweede jaar minder presteerde, ging het persoonlijk juist beter. ‘Je moest gemiddeld een zeven staan om überhaupt te mogen spelen’, legt hij uit. ‘Presteren op en naast het veld dus, ik vond dat geweldig.’ In dat jaar ontdekte hij ook iets nieuws: de kracht van de gedachte, van het brein. Semudenge: ‘Onze krachttrainer kwam met een quote van de dag. “The actions of our lives are determined by our last most dominant thought.” Dat kreeg ik niet meer uit mijn hoofd en ik realiseerde me dat je gedachten en vervolgens gedrag kon beïnvloeden. Zo ontstond voor mij een concreet doel: profvoetballer worden.’

In zijn derde jaar in de VS presteerde de club beter dan het ooit had gedaan. Semudenge studeerde bijna cum laude af en kwam in contact met de Roemeense ex-prof Ioan Dumitru. ‘Ik besloot de VS te verlaten. Ik had inmiddels door dat de stap naar Be Quick vooral voortkwam uit dat anderen zeiden dat ik het niveau niet aankon. Dat maakte ik me eigen en ging daarnaar handelen. De resultaten die je krijgt, worden bepaald door je laatst meest dominante gedachten. Met die quote van onze krachttrainer ging een wereld voor me open. Want dan is dus alles mogelijk. Ik had bewijsdrang naar mezelf, én aan mijn omgeving. Mijn besluit stond vast: ik ging terug naar Europa om daar een contract te tekenen bij een profclub. En van daaruit wilde ik de stap maken naar het hoogste niveau.’

Zware tijden in Roemenië

Dumitru bracht hem in contact met Concordia, een club op het hoogste niveau in Roemenië. In 2018 tekende Semudenge een profcontract. ‘Stap 1 was gelukt’, stelt de hoofdpersoon. ‘Wanneer je weet wat je wil, en je hebt een sterke waarom, dan is de hoe niet heel belangrijk. De wereld maakt dan ruimte voor je.’ Zijn tijd in Roemenië werd niet wat hij ervan had gehoopt. Ook periodes bij Rapid Fetesti en Progresul Spartac hielpen niet. ‘Ik kreeg daar met uitdagingen te maken waar ik niet op had gerekend. De taal was een barrière, maar met mijn wil om te slagen ben ik dat snel gaan leren. Maar overal was ik een vreemde vogel. Ook werden er racistische opmerkingen gemaakt. In Roemenië ervaarde ik voor het eerst de kracht van thuis- en uitwedstrijden. Als ruim 18.000 mensen je in een stadion uitjouwen en apengeluiden maken, is dat enorm zwaar. Dit was niet de omgeving die ik nodig had om succesvol te zijn en me te ontwikkelen.’

Als ruim 18.000 mensen je in een stadion uitjouwen en apengeluiden maken, is dat enorm zwaar

Hij liet zijn contract ontbinden en keerde in de zomer van 2019 terug naar Nederland. Direct bij een profclub aanhaken kon niet. Via een connectie hoorde hij dat HZVV nog op zoek was naar een centrale middenvelder. ‘Hoofdklasse was niet het hoogste niveau, maar ik had ook veel andere ideeën die ik op dat moment wilde uiten’, legt Semudenge uit. ‘Minder trainingsmomenten met het team, betekende meer momenten om mijn businessideeën uit te werken. En zelf te trainen. Het waren stepping stones.’

Verder op én naast het veld

Zijn businessideeën hebben uiteraard te maken met voetbal. En zijn ervaringen. ‘Een succesvolle voetballer word je niet alleen door goed te kunnen voetballen’, vertelt hij. ‘Vele andere factoren spelen een rol. Denk alleen al aan je brein. Zelf heb ik daar nooit iets over meegekregen. Op school niet, bij mijn clubs niet. Maar het mentale aspect, dat is van groot belang voor het leveren van topprestaties. Dat aspect wil ik overbrengen.’

Naast het veld werkte hij zijn ideeën verder uit tot een startup. Hij richt zich op het begeleiden van jeugdspelers vanaf de Onder 11 jaar. ‘Begeleiden door middel van mentale en fysieke coaching’, verduidelijkt hij. ‘Mijn werk gaat over de relatie tussen de hersenen, het lichaam en gedrag. Hoe kun je controle krijgen over je gedachten, gevoelens en gedrag, zodat je de gewenste resultaten beter en sneller haalt.’ Als dream coach brengt hij zijn ideeën nu in de praktijk, onder meer bij het Regioteam Groningen. ‘Dat is een selectie van jeugdspelers uit de provincie, die nog niet bij een BVO spelen maar wel een hoog niveau halen. Een heel mooie uitdaging, waarmee ik voor de zomervakantie ben begonnen. We spelen wedstrijden tegen BVO’s. Nog niet zo lang geleden kwamen we goed mee tegen PSV.’

Regioteam Groningen. Foto: Tim Bakker
Training Regioteam Groningen Foto: Tim Bakker

Op dit moment ben ik transfervrij. Maar ik weet niet hoe ik moet opgeven

Wat betreft zijn voetbalcarrière bleef het bij een jaar HZVV. ‘Mijn droom om op bepaald niveau voetbal te spelen heb ik niet losgelaten. Toen ik bij HZVV tekende niet, en nu ook niet.’ Een brede glimlach verschijnt. ‘Dat klinkt gek, gezien de huidige situatie. Op dit moment ben ik transfervrij. Maar ik weet niet hoe ik moet opgeven.’ Het klinkt als wrijving met zijn doel. ‘Nee, zo zie ik het niet. Het hoogste doel is nu om bij een club terecht te komen en dit seizoen nog te gaan spelen. Mijn zaakwaarnemer en ik zijn zoekende.’ Speelt er al wat? Weer even die glimlach. ‘Als ik spelers hoorde vertellen “ik mag er niks over zeggen”, dan dacht ik altijd: doe normaal, waarom niet? Maar nu zit ik er zelf in. Er zijn gesprekken geweest en wat ontwikkelingen. De Coronacrisis maakt het uitdagender, clubs zijn wat terughoudender. Maar er zijn zeker mogelijkheden. Wanneer het zover is, horen jullie het. What is delayed is not denied.’

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp

Over de Bal neemt jou met achtergrondverhalen en reportages mee in
de magische wereld van het Nederlandse amateurvoetbal.

Copyright © 2018 - 2024 | Over de Bal

Over de Bal neemt jou met achtergrondverhalen en reportages mee in
de magische wereld van het Nederlandse amateurvoetbal.

Copyright © 2018 - 2024 | Over de Bal